Blog: Sjaantje-bennie-bang, tackel angst.
Ieder gezin heeft zijn eigen verhalen. Aan eentje moest ik de afgelopen dagen in het bijzonder denken. Het speelt zich af in het huis in West waar ik niet heb gewoond. Toen het jonge gezin van mijn ouders nog geen drie, maar twee kinderen groot was. Voor wie de specifieke bouw in dit deel van Rotterdam kent: veel pijpenla woningen – smal en lang dus, met hogere plafonds dan men nu gewoon is op te leveren. Als mijn zus naar de keuken achter in het huis moest – ik kan mij zo voorstellen, voor een koekje, een glas water of iets anders – en het licht in de hoge smalle gang niet aan stond, dan was de tocht donker en akelig. Maar mijn zus liet zich niet kennen, rechtte haar rug en nam een extra teug lucht. Voordat zij het donker instapte, draaide zij zich nog even om naar mijn ouders, op de bank in de woonkamer, om te zeggen: “Ben tóch niet bang”. Zo sprak zij zichzelf iedere keer moed in, voor iets wat haar angst inboezemde. En zo verdiende zij haar prachtige bijnaam: “Sjaantje-bennie-bang”.
Surfen op emoties: golf of verplettering?
Is dat niet wat wij allemaal doen, als we bang zijn? Zoeken naar een manier waarmee wij onze angst temperen, de baas kunnen? Je brein speelt in iedere geval elke keer akelige spelletjes met je. Angst om niet te voldoen, angst om iets te verliezen, angst om… Ach, vul ‘m zelf maar in. Je zal het zeker herkennen. Ik in ieder geval wel. Het ene moment waan ik mij een surfer op de perfecte golf, heb ik wapperende manen en lacht mijn gezicht “cowabunga”. Het andere moment dreig ik verpletterd te worden door diezelfde golf. Wat doet mijn brein? Ben ik mijn gedachten? Of heb ik een keuze?
En wie schetst onze verbazing. Je hebt dus een keuze. In het telkens maken daarvan, kan je jezelf bekwamen. Maar voordat ik inzoom op de varianten van antigif tegen deze verlammende emotie, eerst nog wat korte achtergrond en iets van verantwoording voor het schrijven over zoiets ‘groots’.
Laat ik beginnen met de verantwoording, de disclaimer zo je wilt. Ik claim niet volledig te zijn. Er schijnen mensen te zijn die jaren studeren op dit uiterst complexe onderwerp. Ik claim niet over een “magic potion” te beschikken. Lijstjes zoals “De 10 stappen op weg naar eindeloos succes” benader ik zelf altijd met de nodige scepsis. Alsof de complexiteit van leven zich laat vangen in tien regels. En ik claim ook niet een meester te zijn in het managen van angst. Een meester die zijn pupillen wel eens zal uitleggen hoe of dat het werkt. Immers, ik ben net zo goed een leerling als (de meesten van) jullie.
Zo – genoeg indekkende zinnen. Laten we teruggaan naar het onderwerp zoals dit op tafel ligt. Zodat ik hier eerst nog wat achtergrondinformatie deel, om vervolgens naar wat tools uit te reiken waarmee wij Leviathan (of Medusa, of Typhon…voor iedere stroming wat wils) te lijf kunnen.
Jij bent niet je gedachten
Angst wordt beschouwd als één van de drie, meest belemmerende emoties (in iemands loopbaan). De andere twee zijn: schaamte en schuld of zelftwijfel. Ook “heerlijke” onderwerpen natuurlijk om eens lekker in te wroeten, maar onder andere omwille van tijd en een maximaal aantal letters beperk ik mij hier tot het onderwerp van dit artikel.
Angst leidt veelal tot ontwijkend gedrag, uit- of afstel, verlamming daar waar juist beweging zou moeten zijn, het niet grijpen van kansen, het vermijden van dat wat men als risicovol beschouwt (waarbij in angst, de kleinste stap al als risico kan worden ervaren). Anyways, bij angst neemt je brein gemakkelijk een loopje met je. Dus, wat te doen?
Twee manieren om dit meerkoppig monster te lijf te gaan:
De eerste gaat over het MENTALE. Waarbij je angst anders leert waarnemen. Immers wat je denkt over angst, bepaalt hoe je ermee omgaat.
1. Re-framing.
Zie angst als een teken van groei in plaats van als een obstakel. Bijvoorbeeld: in plaats van "Ik ben bang om deze presentatie te geven”, te denken: "Deze spanning betekent dat ik iets belangrijks doe en groei."
2. Fact-checken van je gedachten.
Vraag jezelf af: "Wat is het ergste dat kan gebeuren?" en "Hoe realistisch is dat?" Angst overdrijft vaak risico’s.
3. Omdenken.
Zie angst als opwinding. Fysiologisch lijken angst en opwinding op elkaar (snelle hartslag, alertheid). Her-label je gevoelens: "Ik ben enthousiast om dit te doen" in plaats van "Ik ben bang."
De tweede gaat over het FYSIEKE. Lichaam en geest werken samen. Als je je lichaam ontspant, neemt angst af.
1. Ademhaling.
Door diepe buikademhalingen wordt je zenuwstelsel gekalmeerd. Of probeer deze eens, bij “instant fear”. Haal zo diep mogelijk adem, en als je denkt dat je vol zit, haal via je mond nog een kleine hap lucht extra naar binnen. En adem dan rustig via de mond uit totdat je longen leeg zijn. Het effect is er direct!
2. Beweging
Sport helpt bij het verlagen van je stresshormonen en vergroot het gevoel van controle. Dus, kom letterlijk in beweging!
3. Aarding
We verdwijnen al te gemakkelijk in ons hoofd en zijn vergeten dat we in ons lijf moeten zijn. Voelen in plaats van denken. Heb er al vaker over geschreven: mijn eerste en - kan ik wel zeggen - levens veranderende ervaring hier, deed ik op bij #Rebird van @FaresBoustanji. In het kort: plant je blote voeten stevig in het gras en neem waar, voel!
Gebruik je innerlijke Sjaantje
Genoeg manieren om je angst te lijf te gaan. En wees niet bevreesd, er zullen altijd weer momenten zijn waarop het angstzweet je op de rug staat. Het gaat dan ook niet zozeer over het voorkomen van angst maar over het managen ervan. Zie het als een pendule: externe impact bepaalt een zekere uitslag, door te oefenen weet je de mate van de uitslag van de pendule terug te brengen én zal je sneller naar het nulpunt kunnen bewegen.
Sjaantje had dit al vroeg door. Hoe klein ook, ze wist een “coping mechanism” te ontwikkelen. Waardoor zij de angst aan kon, deze tegemoet trad. Letterlijk de duisternis in, om aan de andere kant van die duisternis het licht te vinden. Hoe mooi, hoe krachtig… wat een ontdekking. Eentje waarvan ik wens dat die een leven lang mee gaat.
💭Elke week schrijf ik hersenspinsels van mij af, als ondernemer, als bemiddelaar in executive search, als kind van mijn tijd en gewoon, als Leon.
Vaak vanuit een wat breder kader, met de intentie om te vertalen
naar mijn vakgebied. En altijd op zoek naar het maken van nieuwe verbindingen.
